skol
fortebet

Burundi: Evariste Ndayishimiye yemejwe burundu ko yatsinze amatora y’umukuru w’igihugu

Yanditswe: Thursday 04, Jun 2020

Sponsored Ad

Kuri uyu wa kane tariki ya 04/06/2020, Urukiko rushinzwe kurengera itegeko nshinga mu Burundi rwemeje ko ishyaka riri ku butegetsi mu Burundi CNDD-FDD rihagarariwe na Gen.Evariste Ndayishimiye ari ryo ryegukanye intsinzi mu matora ya Perezida,Abadepite n’abayobozi ba Komini yabaye ku wa 20 z’ukwezi kwa gatanu 2020.

Sponsored Ad

Uru rukiko rufite indi minsi igera ku 9 kugira ngo rwemeze burundu ibyavuye muri ayo matora nk’uko rwabitangarije Komisiyo ishinzwe gutegura amatora CENI.

Uru rukiko rwatangaje ko ibirego byatanzwe n’umukuru w’ishyaka CNL utavuga rumwe n’ubutegetsi, Agathon Rwasa, ari nawe wari wariserukiye mu matora y’umukuru w’igihugu nta shingiro bifite.

Iri shyaka ryamaganye imibare yatangajwe na CENI rivuga ko ari ibinyoma ndetse habayeho gutorera abapfuye n’impunzi.

Umuyobozi w’Ishyaka CNL, Agathon Rwasa, yatanze ikirego mu Rukiko rushinzwe kurinda Itegeko Nshinga, avuga ko amatora yabayemo uburiganya, burimo no gutorera abapfuye.

Amajwi y’agateganyo y’ibyavuye mu matora y’Umukuru w’Igihugu mu Burundi yabaye ku wa 20 Gicurasi 2020,yerekanye ko Gen. Evariste Ndayishimiye wa CNDD-FDD yagize 68,72%; agakurikirwa na Agathon Rwasa wa CNL wagize 24,19%.

Mbere yuko amajwi atangazwa, mu kiganiro yagiranye n’Ikinyamakuru Iwacu,Rwasa yavuze ko amatora yabaye mu Burundi atanyuze mu nzira yakwita iya demokarasi.

Rwasa yavuze ko abarwanashyaka benshi ba CNL mu bice bitandukanye bakubiswe, abandi batabwa muri yombi.

Kuwa 28 Gicurasi 2020, Agathon Rwasa yatanze ikirego mu Rukiko rushinzwe kurengera Itegeko Nshinga.

Aganira n’itangazamakuru, uyu munyapolitiki yavuze ko bafite ibimenyetso by’uko amajwi yibwe, birimo ko amafishi y’itora yatanzwe, ayatoreweho n’agaragara mu ibarura ry’amajwi bidahura.

Yavuze ko nta kuntu watanga amakarita 2000 ndetse agatorerwaho ariko wareba ku majwi yabaruwe ugasanga ari munsi ya 200.

Ikindi ngo mu gihugu hose bafite ibihamya by’abantu bapfuye, bakorewe amakarita ndetse agatorerwaho.

Ati “Dufite ingero z’aho abapfuye bagaragajwe ko batoye, kubera ko amakarita yabo yakozwe ahabwa abantu bajya kubatorera. Aho dufite ingero nyinshi; muri Muzinda hari abarenga 15, muri Buhayira [muri Komini Murwi] n’ahandi.”

Yavuze ko ibyatangajwe atari ukuri ari ibyacuzwe na CNDD-FDD ndetse ko ibyo byose urukiko nirutabiha agaciro ngo rubahe ubutabera biteguye kujya mu zindi nzego.

Ati “Urukiko nirutaduha ubutabera tuzagana Urukiko rw’Umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba ruri Arusha, kubera ko si ikintu cyo kubabarirwa, kurebera ibihugu bikora amanyanga mu matora kandi abantu bakibwira ko bari gutera imbere muri demokarasi.”

Iyi komisiyo y’amatora yavuze ko hiyandikishije gutora abantu bagera kuri miliyoni 5,115, 418 naho abatoye bakaba ari 87,71% byabo.

Urutonde rw’uko abakandida barindwi bakurikiranye mu majwi y’agateganyo yatangajwe

Evariste Ndayishimiye (CNDD-FDD) - 68,72%

Agathon Rwasa (CNL) - 24,19%

Gaston Sindimwo (Uprona) - 1,64%

Domitien Ndayizeye (Kira Burundi) - 0,57%

Léonce Ngendakumana (FRODEBU) - 0,47%

Nahimana Dieudonné - 0,42%

Francis Rohero - 0,20%

Evariste Ndayishimiye niwe watorewe kuba Perezida wa cyenda wa repubulika y’u Burundi muri manda y’imyaka 7 iri imbere.

Ndayishimiye azafatanya n’abadepite 72 batowe mu ishyaka CNDD FDD , 27 batowe muri CNL hamwe n’umudepite umwe watowe mu ishyaka Uprona.Abadepite bose hamwe bakazaba ari 100.

Uyu perezida watowe ni muntu ki?

Evariste Ndayishimiye yari asanzwe ari umunyamabanga mukuru w’ishyaka riri ku butegetsi rya CNDD-FDD, umwanya ariho guhera mu kwezi kwa munani mu mwaka wa 2016.

Afatwa nka soma mbike wa Perezida ucyuye igihe Pierre Nkurunziza.

Bwana Ndayishimiye w’imyaka 52 y’amavuko, yavukiye muri komine Giheta mu ntara ya Gitega iri rwagati mu Burundi. Ni nayo irimo usigaye ari umurwa mukuru w’igihugu ari wo Gitega.

Azwi nk’umwe mu bari abasirikare bakomeye ubwo ishyaka CNDD-FDD ryari rikiri umutwe w’inyeshyamba, mu ntambara yadutse mu Burundi nyuma y’iyicwa rya Perezida Melchior Ndadaye wabaye perezida wa mbere wari utowe mu buryo bwa demokarasi mu kwezi kwa cumi mu 1993, amaze amezi atatu ku butegetsi.

Bwana Ndayishimiye ari mu barokotse ubwicanyi bwakorewe abanyeshuri b’Abahutu kuri Kaminuza y’u Burundi mu kwezi kwa gatandatu mu 1995, bituma asanga abandi barwanyi b’uwo mutwe w’inyeshyamba, icyo gihe witwaga CNDD, ishami ryawo rya gisirikare rikitwa FDD.

Uwo mutwe wari uyobowe na Léonard Nyangoma wawushinze mu 1994.

Nyuma yaho uwo mutwe wiswe CNDD-FDD umaze kwinjira mu masezerano y’amahoro y’i Arusha muri Tanzania mu mwaka wa 2000, Jenerali Majoro Ndayishimiye yakoze mu biro bikuru bya gisirikare.

Nyuma yaje kugirwa Minisitiri w’ubutegetsi bw’igihugu kuva mu 2006 kugera mu 2007, mbere yuko agirwa umunjyanama mu bya gisirikare mu biro bya perezida.

Yashakanye na Angélique Ndayubaha, ubu bakaba bafitanye abana umunani.

Mu kwiyamamaza kwe, Bwana Ndayishimiye yashyize imbere gahunda zirimo ibijyanye no gukomeza inzego z’umutekano n’ubwirinzi, gukomeza urwego rw’ubucamanza, imiyoborere myiza, imibereho y’abaturage, ibijyanye n’urwego rw’ubuzima, kurwanya ibura ry’akazi (ubushomeri/chômage), guteza imbere ibijyanye no kubungabunga ibidukikije, umuco n’imikino.

Mu kwiyamamaza kwe kandi yagarutse kuri gahunda z’ubukungu bushingiye ku buhinzi n’ubworozi, umutungo kamere, ubucuruzi, gutwara abantu n’ibintu, n’ibijyanye n’inganda.

Evariste Ndayishimiye yasezeranyije gukomeza umubano n’amahanga ndetse n’umubano hagati y’u Burundi n’imiryango itandukanye.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa