skol
fortebet

Perezida Rajoelina yanenze abantu batumva ko Madagascar yakora umuti wo gukiza isi

Yanditswe: Tuesday 12, May 2020

Sponsored Ad

Perezida Andry Rajoelina wa Madagascar avuga ko umuti w’iki gihugu kivuga ko uvura coronavirus iyo uba waravumbuwe n’igihugu cy’Iburayi utaba ugishikanywaho nk’uko bimeze ubu.

Sponsored Ad

Perezida Rajoelina yabwiye France24 ati: "Iyo itaba ari Madagascar, ikaba ari igihugu cy’Iburayi cyavumbuye uyu muti, hari kuba kuwushidikanyaho cyane gutya? Siko mbitekereza".

Ishami rya ONU/UN rishinzwe ubuzima ku isi, WHO, ryaburiye kenshi ko umuti wa Covid-Organics leta ya Madagascar ivuga ko uvura Covid-19 - utigeze upimwa n’abahanga mu kuvura.

Uyu muti uva mu kimera kitwa ’artemisia’ cyo mu bwoko by’inyabarasanya, mu Kinyarwanda kivamo ibikoreshwa mu muti uvura malaria. Icyo kimera gikomatanywa n’ibindi bimera byo muri Madagascar.

Bwana Rajoelina yagize ati: "Abahanga muri siyansi ba Africa ntibakwiye gusuzugurwa.

"Ndatekereza ko ikibazo ari uko [uwo muti] uva muri Africa bityo ntibakwemera…ko igihugu nka Madagascar kizana umuti wo gukiza isi".

Rajoelina avuga ko uyu muti ukiza umuntu wanduye Covid-19 mu minsi 10.

Ibihugu bya Equatorial Guinea, Guinea-Bissau, Niger na Tanzania byamaze gusaba no kohererezwa kuri uwo muti, leta ya Madagascar yatangaje mu kwezi gushize.

Asubiza ku bivugwa na OMS, Bwana Rajoelina yagize ati: "Nta gihugu cyangwa umuryango bizaduhagarika".

Avuga ko ibyemeza ko umuti wabo uvura ari "abarwayi bacu uri gukiza".

Muri Madagascar hamaze gutangazwa abantu 186 banduye coronavirus na 105 bamaze kuyikira, nta muntu irica.

Rajoelina yavuze ko "abakize iyi ndwara bakijijwe gusa no guhabwa uyu muti wa Covid-Organics".

Mu cyumweru gishize, OMS yavuze ko Abanyafurika bakwiye kubona imiti yabanje guca mu mageragezwa nyayo, kabone niyo yaba ari imiti gakondo.

Rajoelina avuga ko uyu muti ari "umuti gakondo ukozwe mu buryo bugezweho" yongeraho ko Madagascar itari gukora igerageza ry’ubuhanga ahubwo iri ’gukurikirana uko uwo muti uvura’ bigendanye n’amabwiriza ya OMS/WHO.

Umuryango w’ubumwe bw’Afurika (UA/AU) wavuze ko ushaka kubona amakuru ashingiye kuri siyansi ajyanye nuko uyu muti ntacyo wakwangiza ku buzima ndetse no ku bushobozi bwawo.

Uwo muti wahawe izina rya Covid-Organics, wageragerejwe ku bantu batageze kuri 20 mu gihe cy’ibyumweru bitatu, nkuko umwe mu bajyanama ba perezida wa Madagascar yabibwiye BBC.

Uko wageragejwe binyuranye n’amabwiriza ya OMS ajyanye n’igeragezwa ry’imiti.

Ayo mabwiriza ya OMS ashobora kumara igihe kirekire aho igishobora kuvamo umuti gipimwa mu byiciro bine, kigeragerezwa ku barwayi bacye nyuma kikageragerezwa ku bantu benshi ku rwego rw’igihugu.

Mu cyumweru gishize, Perezida Andry Rajoelina wa Madagascar yavugiye mu nama yakozwe mu buryo bw’iyakure bwo kuri internet abwira abayobozi bo muri Afurika ibijyanye n’uwo muti.

Nyuma y’iyo nama, AU yasabye ko yakwerekwa andi makuru ajyanye na Covid-Organics, akagenzurwa n’ikigo nyafurika cyo kurwanya no kwirinda indwara (CDC).

Mu itangazo ryayo, OMS yashimye uko guhanga udushya dushingiye ku miti gakondo n’ibimera, ariko ivuga ko utwo dushya "dukwiye kugeragezwa ngo harebwe umumaro watwo ndetse niba nta ngaruka twagira ku buzima".

Iryo tangazo ryongeyeho riti:

"Abanyafurika bakwiriye gukoresha imiti yageragejwe ku bipimo bimwe nkuko bigenda ahandi hose ku isi".

Ku wa mbere w’icyumweru gishize, hemewe inkunga irenga miliyari 8 z’amadolari y’Amerika agenewe gufasha mu gukora urukingo rwa coronavirus.

Anagenewe kandi gukora ubushakashatsi mu buvuzi n’umuti by’iyi ndwara ya Covid-19.

Imishinga y’ubushakashatsi ibarirwa muri za mirongo, mu bice bitandukanye by’isi, kuri ubu iri kugerageza kubona urukingo rwayo.

Impuguke nyinshi zivuga ko bishobora gufata kugeza hagati mu mwaka utaha wa 2021 - ni ukuvuga igihe kiri hagati y’amezi 12 na 18 uhereye igihe iyi virusi yagaragaye bwa mbere - ngo urukingo ruboneke rutangire gukoreshwa.

Ibihugu byinshi byo muri Afurika byakoranye ibakwe mu kugerageza kwirinda ikwirakwira ry’ubwandu bwa coronavirus.

Izo ngamba byafashe zirimo nka gahunda ya ’guma mu rugo’ ndetse n’imikwabu yo kutarenza igihe runaka abantu bakiri hanze.

Ariko izo ngamba ubu zatangiye kudohorwa mu bice bimwe na bimwe, mu gihe za leta zigerageza gushyira ku munzani inyungu zo mu rwego rw’ubuzima no ku rwego rw’ubukungu.

BBC

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa