skol
fortebet

Ethiopia: Abiy Ahmed yahaye ingabo za Tigray amasaha 72 ngo zibe zamanitse amaboko

Yanditswe: Monday 23, Nov 2020

Sponsored Ad

Minisitiri w’intebe wa Ethiopia yahaye amasaha 72 ingabo za leta ya Tigray yo mu majyaruguru y’igihugu ngo zibe zamanitse amaboko zemere ko zatsinzwe, mu gihe iza leta ya Ethiopia zirimo kwerekeza ku murwa mukuru Mekelle w’iyo leta.

Sponsored Ad

Abiy Ahmed yabwiye abategetsi ba Tigray ko ubu "ibintu byarenze igaruriro".

Ingabo za Tigray People’s Liberation Front (TPLF), zigenzura ako karere, zasezeranyije gukomeza kurwana.

Amakuru avuga ko iyi mirwano imaze guhitana abantu babarirwa mu magana ndetse ikaba yarakuye mu byabo ababarirwa mu bihumbi mu byumweru bya vuba bishize.

Umuryango w’abibumbye (ONU/UN) waburiye ko iyi mirwano ishobora guteza amakuba atuma abaturage bakenera imfashanyo.

Ishami rya ONU ryita ku mpunzi (HCR) rivuga ko abatari munsi ya 33,000 bamaze kwambuka umupaka bahungira muri Sudan, ndetse HCR ivuga ko mu gihe imirwano itahagarara, irimo kwitegura ko abagera ku 200,000 bazahungira muri Sudan mu mezi atandatu ari imbere.

Mbere yaho, ingabo za Ethiopia zaburiye abaturage bagera ku 500,000 batuye i Mekelle ko "zizagota" umujyi ubundi zikawugabaho ibitero zifashishije imbunda za rutura.

Umuvugizi w’ingabo za Ethiopia yagize ati: "Nta mpuhwe zizabaho".

Umukuru wa TPLF, Debretsion Gebremichael, yabwiye ibiro ntaramakuru Reuters ko ingabo ze zashoboye guhagarika abasirikare ba leta ya Ethiopia barimo berekeza i Mekelle.

Yabwiye Reuters ati: "Barimo gukomeza kohereza [ingabo] ariko ntacyo bageraho".

Leta irateganya gukora iki?
Mu cyumweru gishize, leta ya Ethiopia yavuze ko ingabo zayo zafashe imijyi imwe y’ingenzi yo muri Tigray. Ariko biragoye kwemeza amakuru ndetse ibivugwa ntabwo bishobora kugenzurwa mu buryo budafite aho bubogamiye kuko imirongo ya telefone na internet idakora kuva iyi mirwano yatangira.

Mu itangazo yasohoye ku cyumweru rigenewe abategetsi ba TPLF, Bwana Abiy yagize ati:

"Urugendo rwanyu rwo gusenya rurimo kugera ku ndunduro, none turabasaba kumanika amaboko mu mahoro mu masaha 72 ari imbere, kuko mubibona ko aho muri ibintu nta garuriro. Nimukoreshe aya mahirwe ya nyuma".

Bwana Abiy yavuze ko ingabo za TPLF zikwiye "kumanika amaboko mu mahoro" ndetse avuga ko abaturage ba Mekelle bakwiye gufasha ingabo za leta ya Ethiopia "mu gushyikiriza ubutabera iri tsinda ry’abagambanyi".

Ku wa gatanu, Perezida Cyril Ramaphosa w’Afurika y’epfo, nk’ukuriye umuryango w’ubumwe bw’Afurika, yatangaje ko yashyizeho batatu bahoze ari ba perezida ngo batume habaho ibiganiro hagati y’impande zombi, imirwano irangire.

Ariko Ethiopia yanze ibiganiro kuko ibona iki gikorwa cya gisirikare kuri Tigray nk’ikibazo cy’imbere mu gihugu cyo kugarura "iyubahirizwa ry’amategeko".

Mamo Mihretu, umwe mu bajyanama bakuru ba Bwana Abiy, yabwiye BBC ati:

"Ntabwo tuganira n’abanyabyaha... Tubageza imbere y’ubutabera, ntabwo tubajyana ku meza y’ibiganiro".

"Basaza bacu na bashiki bacu b’Abanyafurika bagira uruhare runini iyaba botsaga igitutu TPLF ngo imanike amaboko kandi kuri ibyo, murabizi, nta n’umwe byasaba kujya muri Tigray cyangwa i Mekelle kugira ngo ibyo abibumvishe neza".

Bwana Mamo yavuze ko abahoze ari ba Perezida wa Mozambique, Liberia n’Afurika y’epfo - biteganyijwe ko bagera muri Ethiopia mu minsi iri imbere - batazashobora gusura Tigray kubera ibikorwa bya gisirikare bikomeje.

Itumanaho n’uburyo bwo gutwara abantu n’ibintu byagizweho ingaruka zikomeye kuva iyi mirwano yatangira.

Bwana Mamo yavuze ko leta irimo gukora ibyo "ishoboye byose" kugira ngo amashami ya ONU ashobore kugeza imfashanyo ku bantu bo muri Tigray.

Imirwano ishingiye kuki?

Iyi mirwano ifite imizi mu bushyamirane bumaze igihe hagati y’ishyaka Tigray People’s Liberation Front (TPLF), rikomeye rikaba ari ryo riri ku butegetsi muri Tigray, na leta ya Ethiopia.

Ubwo mu kwezi kwa gatandatu Bwana Abiy yasubikaga amatora mu gihugu, ubwo bushyamirane bwafashe indi ntera.

TPLF ifata leta ya Ethiopia nk’itemewe n’amategeko, ivuga ko Bwana Abiy nta bubasha agifite.

Ku itariki ya 4 y’uku kwezi kwa 11, Minisitiri w’intebe wa Ethiopia yatangaje igikorwa cya gisirikare kuri TPLF, ayishinja ko ingabo zayo zagabye igitero ku kigo gikuru cy’ingabo za leta ya Ethiopia cyo mu murwa mukuru Mekelle.

TPLF yahakanye ibyo byavuzwe na Bwana Abiy.

Abarwanyi ba TPLF, ahanini bakuwe mu mutwe w’ubwirinzi bwa gisirikare ndetse no mu mutwe waho wahawe imyitozo ikaze, byibazwa ko bagera ku 250,000.

BBC

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa