skol
fortebet

Abantu 36 banduye Covid-19 mu Rwanda mu gihe abandi 9 bayikize

Yanditswe: Monday 16, Nov 2020

Sponsored Ad

Minisiteri y’Ubuzima yatangaje ko uyu munsi tariki ya 16 Ugushyingo 2020,umubare w’abanduye Covid-19 mu Rwanda wiyongereyeho abantu 36 biganjemo abo muri Gereza ya Nyarugenge mu mujyi wa Kigali.

Sponsored Ad

Mu bipimo 1,545 byafashwe,abantu 36 basanganwe Coronavirus mu gihe abandi 9 bayikize. Abamaze kwandura iki cyorezo kuva cyagera mu Rwanda kuwa 14 Werurwe 2020 ni 5,491 mu gihe abamaze gukira ari 5,004.Abakirwaye ni 442.Abapfuye ni 45.

Abarwayi bashya b’uyu munsi bagaragaye I Kigali:31 (abapimwe muri Gereza ya Nyarugenge), Kirehe:1, Nyagatare:1, Rusizi:3.

Ibimenyetso bya Coronavirus birimo inkorora, ibicurane, guhumeka bigoranye n’umuriro. Yandura binyuze mu matembabuzi aturuka mu myanya y’ubuhumekero.

Mu gukomeza kwirinda ikwirakwira rya Coronavirus, abaturarwanda basabwa gukomeza kwitwararika no kubahiriza amabwiriza ya Leta hitabwa cyane cyane ku gukaraba intoki kenshi n’amazi n’isabune, kwirinda imihuro itari ngombwa no kwambara udupfukamunwa n’amazuru mu gihe umuntu avuye mu rugo cyangwa ahuye n’abantu benshi.

Amakuru y’ibanze ya kompanyi y’Abanyamerika yitwa Moderna yerekana ko urukingo rwayo rukingira Covid-19 rukora hafi kuri 95%.

Ibi birongera icyizere kiriho cyo kugera ku rukingo, nyuma y’uko hari izindi kompanyi ebyiri zifatanyije zemeje ko urukingo rwazo rukingira Covid-19.

Moderna na ziriya kompanyi ebyiri, zose zakoresheje ubushakashatsi bugezweho mu kugera ku nkingo vuba.

Moderna ivuga ko uyu ari "umunsi uhebuje" kandi bagiye gusaba uburenganzira bwo gutera abantu uru rukingo mu byumweru biri imbere.

Gusa, ibi ni amakuru ya mbere avuye mu igeragezwa ry’urukingo, haracyari ibibazo byibazwa.

Urukingo rwa Sputnik V rwakozwe n’Abarusiya narwo bavuze ko rufite ubushobozi bwo gukingira umuntu kuri 92%.

Rwizewe ku ruhe rwego?

Igeragezwa ryakozwe ku bantu 30,000 muri Amerika, 1/2 cyabo bahawe doze ebyiri mu byumweru bine, abandi bahabwa umuti umeze nkarwo.

Ibyavuye mu igeragezwa byasuzumwe ubu ni iby’abantu 95, bareba niba bagira ibimenyetso bya Covid-19.

Batanu bonyine nibo bagize ibimenyetso, abandi urukingo rwarabarengeye. Iyi kompanyi ivuga ko urukingo rwabo rukora ku gipimo cya 95%.

Ibyarivuyemo byerekana ko abahawe uru rukingo rwa nyarwo muri bo nta wigeze agira Covid y’igikatu.

Tal Zaks ukuriye ibikorwa by’ubuvuzi muri Moderna yabwiye BBC ati: "Ubushobozi bwarwo bwo gukora buratangaje...uyu ni umunsi uhebuje".

Ibibazo bikibazwa

Kugeza ubu ntituzi igihe uru rukingo rubasha gukingira abarutewe kuko bagomba gukurikiranwa igihe kirekire kurushaho mbere y’uko iki gisubizwa.

Nta makuru kandi aratangazwa y’uko rubasha gukora mu kiciro cy’abantu bakuze, ariko nabo bafite ibyago byinshi byo kwicwa na Covid.

Gusa, Bwana Zaks yabwiye BBC ko ibyo bagezeho kugeza ubu byerekana ko uru rukingo "rudatakaza ubushobozi bwabwo bitewe n’imyaka" y’uwarutewe.

Ntabwo kandi biramenyekana niba rurinda abantu kuremba kubera Covid, cyangwa se rubarinda no kuyanduza.

Ibyo ni ibibazo bizagena uko urukingo rwa coronavirus ruzakoreshwa.

Rufite ubuziranenge?

Nta makuru arambuye aratangwa ku buziranenge bwarwo, gusa burya - na paracetamol irimo - nta muti ufite ubuziranenge 100%.

Umunaniro w’akanya gato, umutwe n’uburibwe ni bimwe mu byagaragajwe na bamwe mu bahawe uru rukingo.

Prof Peter Openshaw wo muri kaminuza ya Imperial College London ati: "Ibyo n’ubundi tuba tubyiteze ku rukingo ruri gukora mu kongera ubwirinzi bw’umubiri".

Rwagereranywa n’urwa Pfizer?

Izi nkingo zombi zikoresheje uburyo bwifashisha uturemangingo tw’iyi virus mu gukora uduhagurutsa ubwirinzi bw’umubiri kuri yo.

Ibyavuye mu bushakashatsi bya mbere birasa cyane - hejuru gato ya 90% ku rukingo rwa Pfizer na hafi ya 95% ku rwa Moderna.

Gusa, amagerageza aracyakomeje ku nkingo zombi, n’imibare ya nyuma ishobora guhinduka.

Urukingo rwa Moderna ariko ruroroshye kubika kurusha urwa Pfizer, kuko rushobora kumara amezi atandatu rubitse mu bukonje buri munsi ya 20C, no muri ’frigo’ isanzwe igihe kirenze ukwezi.

Ibyavuye mu isuzuma by’ibanze byerekanye ko urukingo rwa Pfizer rwo rusaba kubikwa mu bukonje bwo munsi ya 75C, kandi rwamara muri ’frigo’ isanzwe iminsi itanu.

Nzarubona ryari?

Ibyo biterwa n’aho uri ku isi, n’imyaka ufite.

Moderna ivuga ko mu byumweru biri imbere iza gusaba abagenzuzi muri Amerika kwemera ko rutangira guhabwa abantu. Byitezwe ko ubu izahita itanga doze miliyoni 20.

Iyi kompanyi yizeye kuzaba ifite hejuru ya doze miliyari imwe yakoreshwa ku isi mu mwaka utaha, kandi irateganya kwaka uburenganzira ibindi bihugu ko ruhatangwa.

Prof Peter Openshaw wo muri Imperial College London avuga ko amakuru y’urukingo rwa Moderna "ashamaje kandi yongera icyizere ko tuzagira amahitamo ku nkingo mu mezi ari imbere".

Yongeraho ati: "Ducyeneye amakuru aruse ayo dufite muri iri tangazo ryabo, ariko iri tangazo ryabo rirongera ikizere cyane."

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa