Print

Reba ibihugu 5 bya mbere bifite igisirikare cyo mu kirere gikomeye muri Afurika n’ingengo y’imari yacyo[AMAFOTO]

Yanditwe na: Martin Munezero 26 October 2020 Yasuwe: 4764

Uruhare rw’izi ngabo zo mu kirere akaba ari ukurinda ikirere, kugaba ibitero bya bombe, kugenzura imipaka, kugaba ibitero ku mwanzi ku butaka no mu kirere n’ibindi nk’uko tubikesha urubuga militarywatchmagazine.com

Hano rero twabakusanyirije ibihugu 5 bya mbere muri Afurika bifite igisirikare cyo mu kirere gikomeye

1. Algeria

Igisirikare cya Algeria, kimwe mu bifite indege nyinshi muri Afurika, gihuza ubwinshi bw’ibikoresho no kugendana n’igihe ndetse n’urwego rwo hejuru rw’amahugurwa ahabwa abakozi kurusha ibindi bihugu ku mugabane. Umugongo w’amato uba wikoreye indege z’indwanyi zigera kuri 45 zo mu bwoko bwa Su-30MKA, ubwoko buteye imbere bwa generation ya 4 zikomoka kuri Su-30 Flanker ni indege zifite ibyuma bikomeye, imikorere itangaje ndetse n’ubushobozi bwo kurasa ku bipimo by’ubwoko bwose zikoresheje intwaro zitandukanye.

Algeria kandi ifite indege z’indwanyi zirimo MiG-25 ari nazo ndege za mbere ziremereye z’indwanyi muri Afurika ndetse zinyaruka kurusha izindi ku Isi n’umuvuduko ukubye 3.2 umuvuduko w’ijwi.

Indege zose hamwe: 502
Izigaba ibitero: 187
Sukhoi Su-24, MiG-29, Su-30, Mikoyan MiG-25, Yak-130
Kajugujugu :257
Mil Mi-24 Hind, Mi-28 Havoc, Bell 412, PZL Mi-2, Mil Mi-8, Mil Mi-26, Kamov Ka-27, Eurocopter AS355, Agusta
Westland AS355, AW139
Indege zitwara abasirikare cyangwa ibikoresho: 266
Izikoreshwa mu myitozo: 68
Abakozi: 14,000
Ingengo y’imari (2012): $9,104,000,000 (4.5% GDP)

2. Misiri

Kugeza ubu Misiri ni yo ifite ingabo zirwanira mu kirere nyinshi muri Afurika, aho yashyize imbaraga nyinshi mu kuvugurura ingabo zayo kuva ku butegetsi bwa guverinoma nshya ya gisirikare mu 2013 nubwo mu bijyanye n’ubuziranenge ikiri inyuma y’ibihugu byinshi bihanganye. Muri iki gihe ingabo zirwanira mu kirere zo mu Misiri zirimo amatsinda y’abarwanyi agera kuri 18, nubwo muri yo rimwe gusa ari ryo rifite ibikoresho bigezweho nka MiG-29M ziherutse gutumizwa.

Amatsinda icyenda akoresha indege za F-16 fighting Falcons zo mu bwoko bwa kera bwa A na C, ariko icyagaragaye cyane mur’ibi ni ukubura intwaro zijyanye n’igihe. Kubera imbogamizi za politiki zashyizweho na Leta zunze ubumwe z’Amerika, F-16 ntizifite intwaro zigezweho zo guhangana n’ikirere ndetse misile zigezweho ifite ahubwo zishingikiriza misile za AIM-7 zishaje zidafite ubushobozi bwo kuyoborwa na radar kandi ziraswa mu ntera ngufi ugereranyije n’izigezweho.

Indege zose: 1,200
Indege zigaba ibitero:764
Lockheed Martins F-16, Dassault Rafale, Alpha Jet, Aero L-59, Aero L-39, Mirage 2000, Mirage 5, Chengdu F-7, Mikoyan Gurevich MiG-21, F-4 Phantom, CAIG Wing Loong UCAV, CH-4B
Kajugujugu :257
AH-64 Apache, Mil Mi-28 Havoc, Aerospatial Gazelle SA-342, Kamov Ka-50, Boeing CH-47 Chinook, SH-2G Super SeaSprite, Sikorsky UH-60, Westland SeaKing, AgustaWestland AW109, AW139
Indege zitwara abasirikare cyangwa ibikoresho : 266
Izikoreshwa mu myitozo: 384
Abakozi: 50,000 (30,000 bari mu kazi, 20,000 inkeragutabara)
Ingengo y’imari (2014): Miliyari 4.4 $ (3% GDP) kongeraho Miliyari 1.2 $ y’inkunga ya USA

3. Angola

Igisirikare cyo mu kirere cya Angola kimaze igihe gifatwa nka kimwe mu bishoboye muri Afurika yo Munsi y’Ubutayu bwa Sahara, kikaba cyaratangiye kubakwa kugeza ku rwego kigezeho mu myaka ya za 80 bigizwemo uruhare na Cuba, Koreya ya Ruguru, Repubulika Zunze Ubumwe z’Abasoviyete n’u Budage bw’Iburasirazuba hagamijwe gufasha kurwanya leta y’ivanguramoko muri Afurika y’Epfo yari ishyigikiwe na Leta Zunze Ubumwe za Amerika na Israel.

Indege z’indwanyi za mbere zo mu bwoko bwa MiG-23 nizo zatangiriweho mu gushinga igisirikare cyo mu kirere cya Angola ariko zibanza kujya zitwarwa n’abakorerabushake bo muri Cuba. Irushanwa ryabo barushanwa n’ingabo zo mu kirere cya Afurika y’Epfo bivugwa ko ari ryo rya mbere ryiza ryabayeho mu mateka ya MiG-23.

Ikipe imwe igikoresha MiG-23 igizwe n’indege 28 iracyari mu kazi, hamwe na MiG-21BiS imwe hamwe na Su-22 imwe, zikaba ari indege zo muri generation ya gatatu. Intore z’ingabo zirwanira mu kirere za Angola ariko zahawe indege z’indwanyi 12 zo mu bwoko bwa Su-30 ziherutse gushyirwa ku rwego rwa generation ya 4 muri Belarus. Izi zunganirwa n’izindi zo mu bwoko bwa Su-27 ziremereye cyane. Bivugwa ko Angola yaba yaramaze gushyira muri izi ndege z’indwanyi zayo za Su-30 ndetse bishoboka no kuri Su-27, misile za R-77 ziyoborwa na radar, nubwo ibi bitaremezwa.

Ubundi ikoresha umubare utazwi w’indege z’indwanyi za Su-24, itsinda rimwe ry’indege za Su-25, hamwe n’amatsinda abiri ya za kajugujugu za Mi-24 na Mi-35.

Indege zose: 285-348
Indege zigaba ibitero: 138
Sukhoi Su-30k, Su-27, Su-22, Mikoyan MiG-23, MiG-21
Kajugujugu: 118
Agusta Westland AW 139, AW 109, Aerospatiale Gazelle, Mil Mi-24 Hind, Mi-8, Bell 212, Aloutte III
Iz’ubwikorezi: 128
Izikoreshwa mu myitozo: 48
Personnel: –
Ingengo y’imari (2012): $3,827,000,000 (3.5% GDP)

4. Ethiopia

Kimwe na Angola, Igisirikare cyo mu kirere cya Ethiopia nacyo cyubatswe byihuse mu gihe cy’intambara na Eritrea mu myaka ya za 90, hagamijwe kugaba ibitero by’indege n’ubutasi mu kirere cy’umuturanyi muto no guhangana n’indege z’umwanzi bibaye ngombwa.

Kimwe na Angola, indege za Ethiopia zabanje gutwarwa n’abapilote b’abanyamahanga, bavuye mu cyahoze ari Repubulika Zunze Ubumwe z’Abasoviyeti, nubwo kuva icyo gihe bagiye bahagarikwa kugira ngo bashyigikire abapilote babo.
Ethiopia yabanje kwishingikiriza MiG-23 z’Abasoviyete mu kuremaa igisirikare cyo mu kirere cyayo, kandi itsinda rimwe rigizwe n’indege zigera mu munani riracyakora. MiG-23 ahanini zagenewe ibitero byo mu kirere ku butaka zikaba kuri ubu zikorana bya hafi n’indege zigaba ibitero zo mu bwoko bwa Su-25.

Igisirikare cya Ethiopia kandi cyari gifite indege z’indwanyi zo mu bwoko bwa Su-27, izibarirwa hagati ya 12 na 16 zikiri mu kazi, icyo gihe zikaba zari zimwe mu ndege z’indwanyi zishoboye muri Afurika ubwo zagurirwaga guhangana na MiG-29 za Eritrea, ndetse icyo gihe MiG-29 enye za Eritrea zikaba zararashwe mu ntambara hagati y’ibihugu byombi.

Ibi byatumye ingabo zirwanira mu kirere za Ethiopia ari zo zonyine zikoresha Su-27 mu guhangana n’izindi mu kirere. Amakuru amwe n’amwe yo muri Ethiopia yerekanye ko izi ndege za Su-27 ziherutse kuvugururwa zikongerwamo ikoranabuhanga ndetse na misile R-27ER ziraswa kure byisumbuyeho. Ethiopia kandi ikoresha kajugujugu 18 zo mu bwoko bwa Mi-24/35, kandi ubwirinzi bwayo bwo mu kirere bwakomeje kuvugururwa hakoreshejwe intwaro nshya z’u Burusiya.

Indege z’intambara: 80
Izigaba ibitero: 48
Su-25 FrogFoot, MiG-21, MiG-23, Su-27
Kajugujugu: 33
Mil Mi-24 Hind, Mil Mi-8, Mil-Mi-6
Iz’ubwikorezi: 34
Izikoreshwa mu myitozo : 14
Abakozi: 3,000
Ingengo y’imari (2012): $340,000,000 (0.8% GDP)

5. Maroc

Igisirikare cyo mu kirere cya Maroc nacyo gikomeje kwiyubaka ahanini bitewe n’amakimbirane akomeje muri Sahara y’Uburengerazuba ndetse no kwizera ko gifite ubwirinzi bw’ibanze ku muturanyi wayo ukomeye, Algeria.

Maroc nicyo gihugu cyonyine cya Afurika gifite uburyo bwo kugera ku ntwaro za kijyambere zo muri Amerika zo mu kirere, aho kibitseho indege 23 zo mu bwoko bwa F-16C Fighting Falcon zifite misile zo mu bwoko bwa AIM-120C7 zikoreshwa mu kirere.

Itandukaniro ry’intwaro na sisitemu bituma F-16 za Maroc ari zishoboye cyane kurusha ngenzi zazo zikoreshwa mu Misiri, kandi usibye indege za Rafale Misiri iherutse kugura indege za Maroc za Fighting Falcons ni iza mbere zishoboye zo mu burengerazuba muri Afurika.

Indege zose: 278
Izigaba ibitero: 96
Lockheed Martins F-16, Dassault Mirage F-1, Dassault Alpha Jet, F-5 Tiger
Dassault Falcon 20
Kajugujugu: 128
Aerospatial SA 342 Gazelle, Aerospatial SA 330 Puma,Bell AB 205, Boeing CH-47 Chinook
Iz’ubwikorezi: 158
Iz’imyitozo: 80
Abakozi: 13,500
Ingengo y’imari (2012): $3,582,000,000 (3.5% GDP)