Print

Burundi – Rwanda: Inama y’ingabo zombi ni “amahirwe yo gukemura ibibazo” - ICGLR

Yanditwe na: Dusingizimana Remy 26 August 2020 Yasuwe: 1153

Uyu munsi kuwa gatatu ku mupaka wa Nemba, inzego zishinzwe iperereza rya gisirikare z’ibi bihugu zahuriye mu nama yari iyobowe na Col Leon Mahoungou komanda wa ’Expanded Joint Verification Mechanism’ (EJVM), rumwe mu nzego za ICGLR.

Col Ernest Musaba ukuriye ishami ry’iperereza mu ngabo z’u Burundi na Brig. Gen. Vincent Nyakarundi ukuriye ishami nk’iryo mu ngabo z’u Rwanda, nibo bari bakuriye intumwa z’ibi bihugu.

Mu kiganiro na BBC, Ambasaderi Zakary Muburi-Muita umunyamabanga mukuru wa ICGLR yavuze ko iyi nama ari umuhate wo kubanisha neza ibihugu byombi mu bya gisirikare, no muri politiki hanyuma.

"Murabizi ko ibi bihugu byombi bimaze igihe bidafitanye umubano mwiza mu bya politiki n’umutekano, hari n’ibikorwa by’umutekano mucye byabayeho hagati y’ibihugu byombi" - Muburi-Muita.

Kuva mu 2015, ubutegetsi bw’ibi bihugu burebana nabi, mu gihe gishize habaye imirwano hagati y’ingabo z’ibi bihugu hafi y’umupaka, ibi biheruka mu kwezi kwa gatanu mu kiyaga cya Rweru.

Mu kwa 11 umwaka ushize wa 2019, habaye ibitero bibiri ’bikomeye’ ku ngabo z’ibi bihugu mu duce tubiri twegeranye hegereye umupaka muri ibi bihugu byombi.

EJVM ikora iperereza ku mutekano mucye hagati y’ibihugu 12 bigize ICGLR, ibivuye mu iperereza bigahabwa abakuriye ingabo n’ibi bihugu ngo babikemure.

Hitezwe iki kuri iyi nama?

Iyi ni inama ya mbere - mu gihe kinini gishize - ihuje inzego za gisirikare z’ibi bihugu nk’uko Bwana Muburi-Muita abivuga.

Agira ati: "Birazwi neza ko iyo ibihugu biri kuganira haba hari amahirwe ko byabana neza, [ariko] iyo bitari kuganira ibyo ntibishoboka.

"Mu Burundi ubu hari ubutegetsi bushya, iyo hari abantu bashya mu butegetsi, ayo ni amahirwe yo kugira ngo dusubire ku bibazo biri hagati y’ibi bihugu, no kugerageza kubikemura bakabana neza.

"Kuba bemeye kwicarana bakaganira ku bibazo bihari, kuri twe ni intambwe ikomeye."

Ibyo bibazo bizakemuka?

Ubutegetsi bw’ibihugu byombi bushinjanya gufasha abashaka kugirira nabi buri ruhande.

Bwana Muburi-Muita avuga ko ICGLR isaba ibihugu biyigize kuganira ku nzego z’iperereza rya gisiriakare, iza gisirikare muri rusange n’iza politiki mu gucoca ibibazo byaba hagati y’ibihugu.

Ati: "Iyi nama rero ni intangiriro nziza, ni amahirwe akomeye yo gukemura ibibazo, niba atari byose bafitanye."

BBC