Print

DR Congo: Inyeshyamba za M23 zarekeye imirwano

Yanditwe na: Rebecca UFITAMAHORO 2 April 2022 Yasuwe: 1548

Kuri uyu munsi tariki 2 Mata 2022 nibwo izigabo za M23 zatanze itangazo ko zirekuye tumwe mu duce zari zarigruriye zivuga ko zasubiye mu birindiro byozo mu buryo bwo kwirinda kugira ngo "habe akarere kanini kadutandukanya" n’ingabo za leta "mu kwirinda imirwano".

Mu kiganiro na BBC Gahuzamiryango, ’Major Willy Ngoma’ uvugira uyu mutwe yagize ati: "Turi ku misozi ya Tchanzu na Runyoni" - uduce bongeye kwigarurira muri iki cyumweru.

Ku ruhande rwazo, ingabo za leta ya DRC zo zatangaje ko zashenye ibirindiro bikuru (Etat major) bya M23.

Umuvugizi wa FARDC muri Kivu ya ruguru, Lt Col Ndjike Kaiko, yavuze ko ibyo birindiro byari hafi y’ikirunga cya Sabyinyo bakaba babishenye.

Imirwano yahereye mu rukerera kuwa mbere yatumye abarenga 24,000 bava mu byabo mu duce tw’imirwano muri teritwari ya Rutchuru y’intara ya Kivu ya ruguru, benshi bahungiye muri Uganda, nk’uko ONU ibivuga.

Iyi mirwano kandi yatumye hahanurwa kajugujugu ya UN yagenderaga mu gace k’imirwano yapfiriyemo abasirikare umunani ba MONUSCO bo muri Pakistan, Uburusiya na Serbia.

Impande zombi zashinjanye kurasa iyi ndege, ONU ntiratangaza amakuru arambuye ku ihanuka ryayo.

Izi nyeshyamba ziyobowe na Gen Sultani Makenga zavuze ko zitangaje aka gahenge kugira ngo abategetsi bategure "ibiganiro mu mahoro byo gushaka umuti w’ikibazo kidutandukanya kimaze imyaka irenga 10".

Mu gihe ihagaritse imirwano, M23 ivuga ko ifite "uburenganzira bwo kwitabara mu buryo bukomeye" mu gihe yakongera guterwa n’ingabo za leta.

Lt Col Ndjike Kaiko wewe avuga ko "FARDC itazemera na rimwe ko M23 igira ibirindiro ku butaka bwa Congo" kandi ko biteguye "gutera".

Buri ruhande rushinja urundi ko ari rwo rwatangije imirwano rutera ibirindiro by’urundi.

Ni inde uyoboye M23 ubu?

Nyuma yo gutsindwa intambara yo mu 2013 aho M23 yarashwe n’ingabo za Congo zifatanyije n’iz’akarere, Sultani Makenga yahunganye n’igice kimwe cya M23 bajya muri Uganda.

Ikindi gice cya M23 cyari kumwe na Gen Bosco Ntaganda cyerekeje mu Rwanda, abarwanyi bacyo amagana bashyirwa mu nkambi i Kibungo mu burasirazuba bw’u Rwanda, naho Ntaganda ’yishyikiriza’ ambasade ya Amerika i Kigali nayo imuha urukiko mpuzamahanga mpanabyaha.

Abarwanyi bajyanywe muri Uganda benshi batorotse inkambi bashyizwemo bagaruka mu misozi ya Rutshuru barisuganya.

Willy Ngoma yagize ati: "Jenerali Major Sultani Makenga yagarutse mu gihugu cye turamukurikira, niwe mukuru w’igisirikare cyacu. Bertrand Bisimwa niwe mukuru w’umutwe wa politike."

Ngoma yabwiye BBC ko bagarutse muri Congo kuko leta itubahirije ibiri mu masezerano bagiranye mu 2013 yo guhagarika intambara.

Ati: "Twagiye i Kinshasa twagize amezi 14 y’ibiganiro na Kabila, amezi 14 wa mugabo we! adusaba gutaha ngo azaduhamagara igihe icyo aricyo cyose.

"Tugeze hano nyuma y’ibyumweru bicye FARDC itangira kuturasa mu buryo tutumva.

"Hari ibyo twari twumvikanye, i Nairobi, i Kinshasa… ariko twategereje ishyirwa mu bikorwa ry’ayo masezerano ahubwo baza kudutera."

Ngoma avuga ko ibyo basabye birimo; irekurwa ry’imfungwa za M23, gushyira mu gisirikare aba M23 abandi mu buzima busanzwe, guhagarika imitwe y’inyeshyamba z’abanyamahanga, no gucyura impunzi… Ati: "Ni ibyo dusaba, ariko nta na kimwe bashyize mu bikorwa".

Leta ya Kinshasa ihakana ko yananiwe gushyira mu bikorwa ibyumvikanyweho na M23, yavuze ko ibyo bumvikanye bikorwa gahoro gahoro kandi mu byiciro.

Inkuru ya BBC