skol
fortebet

Covid-19:Nyanza abarenze ku mabwiriza bamaze gucibwa akayabo k’amamiliyoni y’amanyarwanda

Yanditswe: Thursday 25, Mar 2021

Sponsored Ad

skol

Foto@IGIHE

Ubuyobozi bw’Akarere ka Nyanza bwatangaje ko bwakajije ingamba zo kurwanya no gukumira icyorezo cya Covid-19 kuko imibare ya Minisiteri y’Ubuzima yerekanye ko abandura muri ako karere bakomeje kwiyongera, bituma gashyirwa muri ‘gahunda ya guma mu karere’.

Sponsored Ad

Inama y’Abaminisitiri yateranye ku wa 15 Werurwe 2021 yakomoreye ingendo zihuza Umujyi wa Kigali n’intara ariko Uturere twa Nyanza, Gisagara na Bugesera dushyirirwaho umwihariko kuko tutemerewe kugendwamo bitewe n’umubare munini w’abaturagaramo bakomeje kwandura Covid-19.

Umuyobozi w’Akarere ka Nyanza, Ntazinda Erasme, yabwiye IGIHE dukesha iyi nkuru ko nyuma yo kubona ko imibare y’abandura Covid-19 ikomeje kwiyongera cyane, bashakishije ikibitera kugira ngo gikumirwe.

Ati “Ikibitera ni uko hari abantu bagiye bandura ugasanga ntabwo bagumye mu rugo uko bikwiye bigatuma banduza n’abandi, bigaragra ko ubwandu bugenda buzamuka. Hari n’abari batabizi bagapimwa byarangiye bamaze kwanduza abandi.”

Ikindi avuga cyabiteye ni abantu batakurikije amabwiriza yo kwirinda Covid-19 uko bikwiye.

Zimwe mu ngamba avuga bafashe hagamijwe kugabanya umubare w’abandura harimo gukurikirana abantu bose bagaragayeho ubwandu bwa Covid-19 bakaguma mu rugo kugeza igihe bavuriwe bagakira; gusaba abantu kubahiriza amabwiriza yose yashyizweho n’inzego z’ubuzima agamije gukumira icyo cyorezo no gukurikirana ko babyubahiriza.

Ati “Abantu bakongera kumva ko niba harabayeho kudohoka atari umwanya wo kudohoka ahubwo bose bumvikane kandi bibukiranye uburyo bwo kwirinda icyorezo ndetse no gufasha abakurikiranirwa mu ngo kuhaguma.”

Yaboneyeho gusaba abaturage ko igihe babonye umuntu wagaragayeho ubwandu asohotse mu rugo, bakwiye kwihutira kubimenyesha ubuyobozi kugira ngo akumirwe ataranduza abandi.

Indi ngamba yafashwe ni ukugabanya umubare w’abantu bahirira abantu benshi nko mu isoko aho abacuruzi bazajya bakora icyari bari ku kigero cya 30% bagasimburana ku minsi itandukanye.

Ati “Kwita cyane ku hantu hahurira abantu benshi, mu isoko turasaba ko batarenga 30% y’abagenewe kurikoreramo kugira ngo abantu babashe guhana intera neza.”

Indi ngamba yakajijwe ni ugukora ubugenzuzi ku bafite amaduka n’ahandi hakorerwa ubucuruzi ko abantu binjira babanje gukaraba intoki n’amazi meza n’isabune.

Nyuma yo kwigisha hakurikiraho guhana

Ntazinda avuga ko kimwe mu bituma ubwandu bwa Covid-19 bukomeza gukwirakwira mu bantu ari uko hari abatubahiriza amabwiriza yashyizweho yo gukumira icyo cyorezo.

Muri bo hari abatambara neza agapfukamunwa, abakora amateraniro atemewe, abajya gusengera mu ngo birunze hamwe, abafungura utubari mu ngo n’ahandi bwihishwa, abirengagiza guhana intera, abatubahiriza amasaha yaganywe yo gutahiraho n’abandi.

Abo iyo bafashwe barigishwa bakarekurwa bagataha ariko hari n’abahabwa ibihano birimo gucibwa amande, kurazwa muri stade n’ibindi bitewe n’uburemere bw’ikosa.

Imibare itangwa n’Akarere ka Nyanza yerekana ko abarenga ibihumbi birindwi ari bo bamaze guhanwa.

Ntanzinda ati “Abantu tumaze guhana barenze ku mabwiriza yo kwirinda Covid-19 basaga ibihumbi birindwi, naho amande baciwe aragera ku mafaranga y’u Rwanda miliyoni 52 Frw.”

Yibukije abaturage ko ikigambiriwe atari uguhana ahubwo ari ugukumira Covid-19 kandi ari indwara mbi yica, abasaba ubufatanye mu kuyirwanya.

Abaturage bakangutse

Bamwe mu baturage bo mu Karere ka Nyanza bavuga ko nyuma yo kubona bagumishijwe muri ‘guma mu karere’ byabakanguye biyemeza kurushaho kwirinda kugira ngo bayisohokemo amahoro.

Shyirambere Gad ati “Ikintu twiyemeje ni ugukomeza kwirinda twubahiriza ingamba zashizweho muri aka karere kugira ngo ubutaha tuzabashe kuva muri guma mu karere.”

Nyiraminani Saphia ukora ubucuruzi we avuga ko guma mu karere iri kubateza igihombo, bityo biyemeje kubahiriza ingamba zose zashyizweho.

Ati “Abantu bamaze igihe barenga ku mabwiriza kuko nka hano mu isoko bari badusabye gukora turi 50% ariko abantu bakabirengaho. Isomo twaribonye ubu twiyemeje kubahiriza amabwiriza kugira ngo bitazarangira tugumishijwe mu rugo.”

Abaturage bose bibutswa ko ari ngombwa kubahiriza amabwiriza yo kwirinda Covid-19 harimo gusiga intera hagati y’umuntu n’undi, kwambara agapfukamunwa, gukaraba intoki no kubahiriza amasaha yaganwe yo kuba abantu bose batashye.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa