skol
fortebet

Ethiopia: Abaganga mu basaba ibyo kurya mu ntara ya Tigray

Yanditswe: Saturday 29, Jan 2022

featured-image

Sponsored Ad

Bamwe mu baforomo n’abaganga kuri bimwe mu bitaro bya mbere binini mu ntara ya Tigray yugarijwe n’intambara muri Ethiopia bageze aho basaba ibyo barya, nk’uko umwe mu baganga yabibwiye BBC.
Bamaze amezi umunani badahembwa, bigatuma biba ngombwa ko bashaka izindi nzira zatuma babeshaho imiryango yabo, nk’uko abivuga.
Uyo uwo muganga abivuze mu gihe ONU ivuga ko inzara ikomeye yarushijhoe kugariza abantu benshi kurushaho.
Iryo shyirahamwe rivuga ko abantu bagera kuri miliyoni 2,2 "bakeneye (...)

Sponsored Ad

Bamwe mu baforomo n’abaganga kuri bimwe mu bitaro bya mbere binini mu ntara ya Tigray yugarijwe n’intambara muri Ethiopia bageze aho basaba ibyo barya, nk’uko umwe mu baganga yabibwiye BBC.

Bamaze amezi umunani badahembwa, bigatuma biba ngombwa ko bashaka izindi nzira zatuma babeshaho imiryango yabo, nk’uko abivuga.

Uyo uwo muganga abivuze mu gihe ONU ivuga ko inzara ikomeye yarushijhoe kugariza abantu benshi kurushaho.

Iryo shyirahamwe rivuga ko abantu bagera kuri miliyoni 2,2 "bakeneye bikabije ibyo kurya".

Kimwe cya kabiri cy’abagore bose batwite cyangwa bonsa barwaye indwara zo kurya nabi, nk’uko biri mu bushakashatsi bw’ishami rya ONU rishinzwe ibiribwa kw’isi PAM/WHO.

Muri rusange, muri Tigray hamwe n’izindi ntara 2 zimaze amezi mu ntambara, Amhara na Afar, abantu miliyoni icyenda bakeneye imfashanyo y’ibyo kurya, nk’uko PAM ikomeza ivuga.

Ingabo za leta ya Ethiopia zimaze umwaka urenga zirwana n’abayigometeseho mu ntara ya Tigray iri mu majyaruguru kuva mu kwezi k’Ugushyingo 2020 mu ntambara imaze kugwamo abantu ibihumbi.

Muri icyo gihe cyose , intara ya Tigray ahanini irafunze, bigatuma bigorana kugezayo imfashanyo,imiti n’ibikoresho byo kwa muganga. Banki nazo zarafunze, bisobanura ko abantu badashobora kubona amafaranga bazigamye cyangwa amafaranga yo guhemba abandi.

Abaganga n’abaforomo ntibasigaye inyuma muri ayo makuba.

Yemeye kuvuga ari uko izina rye ridatangajwe, umwe mu baganga bo ku bitaro bya Ayder ku murwa mukuru wa Tigray, Mekelle, yabwiye BBC ko kubona abaganga n’abaforomo batonze umurongo wo guhabwa ibyo kurya bisigaye ari ibintu bisanzwe muri aya mezi arindwi ashize.

Uruhinja rwishwe no kubura ibyo kurya

Ntibarahembwa kuva mu kwezi kwa gatanu mu mwakaushize

Uwo muganga yavuze ati: "Benshi bagabanyije inshuro barya ku munsi. Amavuta yo guteka, imboga, n’ibindi,ibiciro byarazamutse cyane ku buryo atawukibasha kubigura. Bamwe batangiye gusaba ibyo kurya."

Yavuze kandi ingaruka z’ubukene bw’ibikoresho byo kwa muganga ku buvuzi.

Aho gukoresha amapamba asukuye, akenewe cyane mu guhanagura inguma n’ibisebe mu inkazi ko kubaga, ibitaro bya Ayder bifata ku myenda bihabwa n’abantu bikazikatamo udutambaro duhita dutegurwa neza hanyuma akaba aritwo dukoreshwa.

Uwo muganga yavuze kandi ko Surafeal Mearig, umwana w’amezi atatu BBC yanditseho mu minsi ishize,nyuma yaje gupfa.

Yari yajyanwe mu rugokuko yari yatangiye kongera ibiro ariko kubera nta byokurya bikwiye byari bihari, yahise apfa ku wa 13 Mutarama 2022.

BBC ntishobora guhinyuza mu buryo bwigenga ibivugwa byose n’uyu muganga kuko Tigray isanzwe ahanini yarakatiwe uburyo bw’itumanaho kuva intambara itangiye.

Muri iki cyumweru, hari imfashanyo yatangiye kuhagera, ishyirahamwe CICR rikaba ryarashoboye gutwara n’indege imfashanyo y’imiti i Mekelle bwa mbere kuva muri Nzeri umwaka ushize.

Nta modoka ya ONU itwaye ibyokurya iragera muri Tigray kuva hagati mu Ukuboza, ariko PAM ivuga ko hakenewe amakamyo 100 kugira ntihabe amapfa.

ONU ivuga ko ikeneye miliyoni 337 z’amadorari yo gukoresha mu bikorwa byayo mu majyaruguru ya Ethiopia mu mezi atandatu ari imbere

Intambara ya Tigray yadutse muri 2020 ubwo Minisitiri w’Intebe, Abiy Ahmed yamanuraga ingabo zo kurwanya ingabo z’iyo ntara.

Yavuze ko yabikoze kubera izo ngabo zari zateye inkambi ya gisirikare irimo ingabo za leta muri iyo ntara. Intambara yaje gukomera kurushaho nyuma y’amezi yo guterana amagambo hagati ya leta ya Abiy na Tigray People’s Liberation Front (TPLF),Ishyaka ryahoze riyoboye iyo ntara.

Muri aya mezi ashize, leta yasubije inyuma cyane umurindi w’abayirwanyaga ariko intambara irakomeje hafi y’umupaka hagati ya Tigray n’intara bihana imbibi ya Afar.

Hari icyizere ko ibiganiro bishobora kuba biri mu nzira.

Intumwa idasanzwe nshya ya Amerika mu karere k’ihembe rya Afrika, David Satterfield, aherutse kugirira urugendo i Addis Ababa, mu gihe umuhuza w’ishyirahamwe rya Afrika, uwahoze ari umukuru w’igihugu cya Nigeria, Olusegun Obasanjo, nawe aherutse kubonana n’abayobozi ba Tigray.

BBC

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa